Πνιγμένοι στο περιτύλιγμα

Οι συσκευασίες νέας τεχνολογίας θα μείωναν έως και 50% τα τρόφιμα που λήγουν και καταλήγουν στα σκουπίδια

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Χάρης Καρανίκας

Εφημερίδα: ΝΕΑ Πέμπτη 9 Ιουλίου 2009 Περίπου δύο εκατομμύρια τόνοι ληγμένων τροφίμων και αποφάγια απορρίπτονται σε χωματερές και ΧΥΤΑ κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η βελτίωση των συσκευασιών ώστε να διατηρούνται οι τροφές για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, καθώς και η οργάνωση των νοικοκυριών όσον αφορά την αγορά και την ποσότητα που μαγειρεύουν, θα μπορούσαν να μειώσουν έως 50% τον όγκο των οργανικών απορριμμάτων και του μεθανίου που εκλύεται ανεκμετάλλευτο στην ατμόσφαιρα και ενισχύει το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Μάλιστα, μερίδα Άγγλων ειδικών υποστηρίζει πως είναι μύθος το ότι οι συσκευασίες πρέπει να καταργηθούν ώστε να μειωθεί ο όγκος των σκουπιδιών- αντίθετα, σημειώνουν ότι με τη σωστή χρήση τους ελαττώνεται ο όγκος των παραγόμενων οργανικών απορριμμάτων, καθώς και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. «Η επανεξέταση και ο επανασχεδιασμός των συσκευασιών ώστε να έχουν τα τρόφιμα μεγαλύτερη διάρκεια ζωής ήδη εξετάζεται από τις αρμόδιες αρχές στη Μεγάλη Βρετανία και είναι ένα ιδιαίτερα θετικό μέτρο για τη μείωση των οργανικών απορριμμάτων. Και αυτό γιατί, όταν ένα τρόφιμο λήγει για παράδειγμα σε δύο εβδομάδες από σήμερα αντί για μία, τότε έχουμε περισσότερο χρόνο ώστε να το καταναλώσουμε και έτσι τα απορρίμματα που παράγουμε είναι λιγότερα. Επιπλέον, καταλήγουν στους ΧΥΤΑ και τις χωματερές λιγότερες συσκευασίεςκυρίως πλαστικών- αφού με την αύξηση του χρόνου ζωής ενός τροφίμου έχουμε και μικρότερη κατανάλωση αυτού, καθώς δεν το πετάμε τόσο γρήγορα», λέει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης κ. Φίλιππος Κυρκίτσος. «Φυσικά, βασική προϋπόθεση για τη μείωση των οργανικών απορριμμάτων είναι να αγοράζουν οι καταναλωτές όσα τρόφιμα χρειάζονται και όχι να κάνουν υπερβολές που οδηγούν τα προϊόντα στα σκουπίδια. Και όσον αφορά τη μείωση των απορριμμάτων από αποφάγια, καλό είναι να μαγειρεύουμε τις απαραίτητες ποσότητες και όχι να μας πιάνει το “κατοχικό σύνδρομο”. Εφαρμόζοντας όλα αυτά, ο όγκος των οργανικών σκουπιδιών θα μπορούσε να μειωθεί κατά 50%». Από στοιχεία προκύπτει ότι κάθε κάτοικος της Ελλάδας «παράγει» καθημερινά 500 γραμμάρια σκουπίδια από αποφάγια και ληγμένα τρόφιμα. Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη τα οργανικά απορρίμματα ανέρχονται περίπου στο 30% του συνολικού βάρους των παραγόμενων σκουπιδιών, ενώ στην περιφέρεια το αντίστοιχο ποσοστό κυμαίνεται ανάμεσα στο 40% με 50%. «Με τη βελτίωση των συσκευασιών τροφίμων όντως επιτυγχάνεται η καλύτερη διατήρηση των τροφίμων. Αυτό όμως δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε φρέσκα προϊόντα, όπως για παράδειγμα αυτά που πωλούνται στη λαϊκή αγορά. Πρέπει κατά τη γνώμη μου να εξεταστούν τα τρόφιμα κατά περίπτωση και ανάλογα να γίνουν οι απαραίτητες επεμβάσεις», επισημαίνει ο χημικός κ. Δ. Γαλατάς. Χαρακτηριστική είναι η πρόοδος που έχει καταγραφεί τις τελευταίες δεκαετίες στην τεχνολογία συσκευασιών τροφίμων και ποτών: ενώ το 1957 ένα αλουμινένιο κουτάκι αναψυκτικού ζύγιζε 90 γραμμάρια, σήμερα το βάρος του δεν υπερβαίνει τα 14. Το αναψυκτικό πλέον ψύχεται και διατηρείται καλύτερα (παράλληλα εξοικονομείται ενέργεια), το κόστος της συσκευασίας είναι μικρότερο, ενώ όταν καταλήγει στο περιβάλλον αποδομείται πολύ πιο σύντομα. Άγγλοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η τοποθέτηση πατατών, σταφυλιών, λαχανικών, ακόμα και αγγουριών και μπανανών σε ειδικές συσκευασίες επιτείνει τη ζωή τους κατά ένα δεκαπενθήμερο τουλάχιστον.

Επικίνδυνο ΡVC

Ωστόσο, μερίδα ειδικών θέτει ζήτημα για τις συσκευασίες που καταλήγουν στις χωματερές και φτάνουν το 35% του συνόλου των σκουπιδιών. Συγκεκριμένα αυτές που προορίζονται μόνο για τρόφιμα ανέρχονται σύμφωνα με εκτιμήσεις στο 10-12% επί του συνολικού βάρους των απορριμμάτων. «Το μεγάλο πρόβλημα με κάποιες πλαστικές συσκευασίες είναι ότι παράγουν επικίνδυνα υποπροϊόντα. Για παράδειγμα, το ΡVC απελευθερώνει κατά την καύση του καρκινογόνο διοξίνη, η οποία θεωρείται υπεύθυνη για τερατογενέσεις. Με την πυρκαγιά που ξέσπασε στη χωματερή στους Ταγαράδες το 2006 εκλύονταν 12 γραμμάρια διοξίνης την ημέρα, τα οποία προκάλεσαν τερατογενέσεις σε κοπάδι που βοσκούσε στην περιοχή και πέρασε στο κρέας και το γάλα των ζωντανών», αναφέρει ο κ. Γαλατάς. Συνολικά υπολογίζεται ότι τα 2 εκατομμύρια τόνοι αποφάγια και ληγμένα τρόφιμα που καταλήγουν στις χωματερές και τους ΧΥΤΑ της Ελλάδας εκπέμπουν κάθε χρόνο στην ατμόσφαιρα έως και 1.430.000.000 κυβικά μέτρα μεθανίου, του οποίου οι επιπτώσεις στο φαινόμενο της υπερθέρμανσης είναι μεγαλύτερες και από αυτές του διοξειδίου του άνθρακα. Αν τα οργανικά απορρίμματα και απόβλητα οδηγούνταν σε ειδικές μονάδες κομποστοποίησης, αναερόβιας επεξεργασίας και συνδυασμένης χώνευσης εκτιμάται ότι το εκμεταλλεύσιμο βιοαέριο που θα προέκυπτε (με 55% μεθάνιο και 45% διοξείδιο του άνθρακα) ανέρχεται σε 4.000.000.000κ.μ.

Τελευταίοι στην Ευρώπη

Όπως επισημαίνει ο κ. Χρήστος Ζαφείρης, υπεύθυνος της Δέσμης Έργων Βιοαερίου και ερευνητής του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, «η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ε.Ε. που δεν αξιοποιεί τα οργανικά απορρίμματα και τα απόβλητα για την παραγωγή βιοαερίου. Πέρα από τις ποσότητες οργανικών απορριμμάτων, η χώρα μας παράγει ετησίως περίπου 17 εκατομμύρια τόνους οργανικά απόβλητα τα οποία μένουν αδιάθετα. Στην Ελλάδα σήμερα λειτουργούν τρεις μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης- στα Άνω Λιόσια, στους Ταγαράδες και την Ψυττάλεια- συνολικής ισχύος 36,5 μεγαβάτ, ενώ μόνο στην περιοχή γύρω από το Μόναχο εντοπίζονται περίπου 1.000». Δωρεάν καύσιμο για οχήματα και τρένα

ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 3.500 μονάδες βιοαερίου λειτουργούν στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 25, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία. Η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από αυτές τις μονάδες ανήλθε το 2006 στις 18.000.000.000 κιλοβατώρες, ενώ κατά την τριετία 2004-2006 σημειώθηκε στην Ε.Ε. αύξηση της παραγωγής βιοαερίου από οργανικά απορρίμματα και απόβλητα σε ποσοστό 35%. «Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση της Σουηδίας. Σύμφωνα με στοιχεία του Swedish Gas Center, το 2007 λειτουργούσαν 233 μονάδες με συνολική παραγωγή 1,3 δισ. κιλοβατωρών. Επίσης, υπάρχουν 63 δημόσιοι σταθμοί διανομής βιοαερίου- συν 18 σταθμοί ειδικά για λεωφορεία- καθώς και 5.298 οχήματα που κινούνται με μεθάνιο. Από αυτά, τα 4.519 είναι επιβατικά, 225 φορτηγά και 554 λεωφορεία. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι στη Σουηδία κινείται το τρένο με βιοαέριο ως καύσιμο», αναφέρει ο κ. Χρήστος Ζαφείρης από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.