Πως φτάσαμε ως εδώ

Γράφει ο Δημήτρης Πλαταράς

Θα ήθελα να ξεκινήσω δανειζόμενος το παράδειγμα του ομοτίμου καθηγητού Οικονομικών του πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης κυρίου Ρίτσαρντ Γουλφ.

 Τι είναι αυτό που κρατά μια οικονομία ζωντανή και ακμάζουσα; Τι τροφοδοτεί την αγορά και τα καταστήματα με πελάτες σε μια καπιταλιστική κοινωνία όπως και η δική μας; Ή μήπως κάποιος νομίζει ότι η κοινωνία μας δεν είναι καπιταλιστική;

Είναι αυτό που οι Σάξονες οικονομολόγοι αποκαλούν disposable income ή αλλιώς διαθέσιμο προς ξόδεμα εισόδημα.

Στην Ελλάδα γνωρίζουμε ότι το 1% του πληθυσμού νέμεται το 90% του πλούτου της χώρας. Μάλιστα καλά ακούσατε, το 90% το κατέχει το 1 % του πληθυσμού.

Το υπόλοιπο 10% του πλούτου της χώρας μοιράζεται στο υπόλοιπο 99% του πληθυσμού. Ένα από τα βασικότερα προβλήματα των πολιτικών, οποιονδήποτε πολιτικών (είτε πρόκειται για δεξιούς, σοσιαλιστές ή και αριστερούς), είναι οι φόροι. Διότι για να καλυφθούν τα έξοδα του κράτους πρέπει να επιβληθούν φόροι. Φόροι λοιπόν πρέπει να επιβληθούν στους πλούσιους (αυτό το 1% που λέγαμε πριν ότι νέμεται το 90% του πλούτου) αλλά φόροι πρέπει επίσης αναλογικά και φυσικά ελαφρύτερα πρέπει να επιβληθούν και στα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα.

Εδώ βεβαίως έρχονται αντιμέτωποι οι πολιτικοί μας, οι καημένοι πολιτικοί με δυο σοβαρά διλήμματα. Τους μεν πλούσιους τους χρειάζονται για να χρηματοδοτούν τις πανάκριβες προεκλογικές εκστρατείες τους, οπότε δεν μπορούν να τους φορολογήσουν. Τα δε μεσαία και χαμηλά στρώματα τα χρειάζονται ακόμη περισσότερο. Γιατί; Μα για τον ψήφο τους τελικά. Διότι τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα παίζουν τον ρόλο του εκλογέα. Οπότε τι κάνουν οι πολιτικοί μας; Ακροβατούν σε μια ισορροπία του τρόμου. Οι προϋπολογισμοί ήταν σχεδόν πάντα τα τελευταία 35 χρόνια ελλειμματικοί. Και το έλλειμμα; Πως καλυπτόταν; Μα φυσικά βρήκαν τον χρυσό τρόπο…..

ΔΑΝΕΙΑ. Έπαιρναν δάνεια και δάνεια και δάνεια και δάνεια και ούτω καθεξής. Και ξέρετε ποιοι δάνειζαν (τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια) το Δημόσιο ε; μα φυσικά οι «έχοντες και κατέχοντες» οι οποίοι βγήκαν διπλά κερδισμένοι αφού και φόρους ανάλογους δεν πλήρωναν και ταυτόχρονα επένδυαν με ασφαλή τρόπο μεγάλο μέρος των κεφαλαίων τους. Όμως το «colpo groso» έμελλε μια μέρα να τελειώσει. Κάποια στιγμή οι αγορές μετά και την τεραστίων διαστάσεων αθυροστομία του Πρωθυπουργού μας, του υπουργού Οικονομικών αλλά και του Διοικητού της Τραπέζης της Ελλάδος κι άλλων Αξιωματούχων της κυβέρνησης

• περί Τιτανικού,

• ναυαγίου,

• δεν υπάρχει σάλιο,

• κρίση χωρίς προηγούμενο

• αδύναμος κρίκος κλπ κλπ κλπ

άρχισαν να έχουν αμφιβολίες για το διαρκώς διογκούμενο χρέος και την ικανότητα της χώρας μας να το εξυπηρετήσει.

Και κάπως έτσι το πάρτυ τελείωσε. Κι η κυβέρνηση τι έκανε; Μας έφερε μπροστά σε ένα δίλημμα. Μας είπε; Ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε. Αλλά τι εννοούσε με αυτό; Εννοούσε φυσικά να πληρώσουν επιπλέον χρήματα τα μεσαία και χαμηλά στρώματα ή εναλλακτικά, να βούλιαζε η χώρα και να χανόταν το κοινωνικό κράτος. Κι εμείς ; τι κάναμε εμείς; Τον κοιτούσαμε ζαλισμένοι και δεν αντιδράσαμε.

Τι σας είπε φίλοι μου; Σαν να σας σταματούσε ένας στο δρόμο και να σας έλεγε: σας δίνω το ελεύθερο δικαίωμα να διαλέξετε πως θέλετε να σας σκοτώσω, με πιστόλι ή με μαχαίρι; Τι θα του απαντούσατε; Φυσικά ότι διαφωνείτε με τις επιλογές που σας δίνει.

Αντί και εμείς λοιπόν να πούμε το ίδιο στην Κυβέρνηση, την αφήσαμε να ολοκληρώσει το ανίερο έργο της. Αντί να την υποχρεώσουμε να βάλει να πληρώσουν οι έχοντες, επιτρέψαμε να βάλει το χέρι της το κουλό στην τσέπη μας.

Και το έβαλε με πολλούς τρόπους. Κατ’ αρχάς με την μείωση των μισθών των υπαλλήλων. Εκεί μειώθηκε το διαθέσιμο προς ξόδεμα εισόδημα που σας έλεγα πριν. Αφού δεν είχαν επιπλέον εισόδημα να ξοδέψουν οι υπάλληλοι το πρόβλημα μεταφερόταν στην αγορά, όπου οι καταστηματάρχες, έμποροι, βιοτέχνες, οικοδόμοι, μεταφορείς, μεταποιητές κλπ. άρχισαν να ξοδεύουν λιγότερα.

Η αγορά έφαγε την πρώτη σφαλιάρα αλλά ωιμέ, δεύτερη και τρίτη και τέταρτη θα ακολουθούσε. Το ΦΠΑ είχε την τιμητική του, όχι μία, ούτε δύο, αλλά τρεις αυξήσεις ΦΠΑ μέσα σε ένα χρόνο. Οι επιχειρήσεις προσπαθούσαν απεγνωσμένα, για να φανούν ανταγωνιστικές, να αφομοιώσουν την αύξηση του ΦΠΑ αλλά εις μάτην. Πώς να μπει ο πελάτης στο μαγαζί σου αν δεν έχει χρήματα για ξόδεμα; Και νάταν μόνο το ΦΠΑ; Ήρθε και ο φόρος των καυσίμων μια φορά, ήρθε μετά και δεύτερη κι έρχεται τώρα και τρίτη. Μα θα μου πείτε τι να έκανε;

ΤΙ ΝΑ ΕΚΑΝΕ; Το αυτονόητο, να φορολογούσε τα υπερκέρδη των τραπεζών πρωτίστως, των τεχνικών εταιρειών δευτερευόντως, που πλούτισαν όλα αυτά τα χρόνια από τα κολοσσιαία δημόσια έργα που προηγήθησαν των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Να φορολογούσε αυτούς πρώτα, να έκλεινε στην φυλακή τους μέχρι τώρα αποδεδειγμένα εμπλεκόμενους σε ρεμούλες (και μη με ρωτήσετε ποιους, όλοι τους ξέρουμε) και στην συνέχεια να ζητούσε και την βοήθεια των ασθενέστερων. Δεν νομίζω ότι θα είχε κανείς αντίρρηση να γίνει αυτό. Ποιος ελεύθερος επαγγελματίας θα είχε αντίρρηση να συμμετέχει περισσότερο από έναν μισθωτό στα βάρη, αρκεί να μην επηρεάζονταν οι μισθοί των υπαλλήλων; Διότι οι υπάλληλοι κρατούν ζωντανή την αγορά!!!

Δημήτριος Πλαταράς