Τι σημαίνουν οι λέξεις: “σπάω πλάκα”, αστείο, κορόιδο, κ.ά

Αφιέρωμα : “το γέλιο στην Τέχνη και τη Ζωή μας”

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός
Για τη σημασία του γέλιου στη ζωή μας, είναι αρκετό να θυμηθείτε ότι η λέξη γελώ (< Ι.Ε. *gele > λάμπω) είναι ομόρριζη με τη λ. γαλήνη.
Η λέξη αστείο παράγεται από το άστυ και προσδιόριζε, ήδη, από την εποχή του Αριστοφάνη το λεπτό και εκλεπτυσμένου χιούμορ του αστού. Με παρόμοια σημασία και η λέξη χωρατό < η εύθυμη ιστορία των κατοίκων της χώρας, πόλης. Το γέλιο δε συνδέεται μόνο με την ευθυμία (θυμός: εσωτερικός κόσμος) αλλά και με το σαρκασμό (< κυριολ. σημασία: “το σχίσιμο της σάρκας”) καθώς και με την κοροϊδία (< κορόιδο < κουρόγιδο < κουρεμένο γίδι), για να δηλώνει οτιδήποτε γίνεται περίγελως).
Σπάω πλάκα: Οι πρώτοι δίσκοι φωνογράφου, ονομάζονταν “πλάκες”, ήταν από βακελίτη. Τα νυχτερινά κέντρα διέθεταν φωνόγραφο για τα γλέντια των θαμώνων και μεγάλες ποσότητες πλακών, γιατί ο βακελίτης δεν είχε μεγάλη διάρκεια ζωής και φθειρόταν μέσα σε λίγες μέρες. Την κατάληξη των φθαρμένων πλακών, μάλλον, την υποπτευτήκατε: οι γλεντζέδες τις έσπαζαν, όπως αργότερα θα σπάνε τα πιάτα, και έτσι έμεινε η φράση “σπάω πλάκα”.