Που είναι η νεολαία;

επιμέλεια: Αλεξάνδρα Πολιτάκη

Πριν λίγο καιρό δημοσιεύτηκε στην ηλεκτρονική και έντυπη έκδοση της βρετανικής Guardian ένα άρθρο που έγραψαν οι Κώστας Λαπαβίτσας και Αλεξάνδρα Πολιτάκη σχετικά με την απουσία της νεολαίας από όσα συμβαίνουν σήμερα.

Στόχος του άρθρου δεν ήταν τόσο να δώσει όλες τις απαντήσεις, αλλά να θέσει το ερώτημα και να ανακινήσει τον διάλογο. Πράγματι, τα σχόλια και οι αντιδράσεις υπήρξαν τόσα πολλά και έντονα, ώστε την επόμενη μέρα η Guardian με τον τίτλο people's panel έδωσε συνέχεια στο θέμα, φιλοξενώντας τη φορά αυτή σταχυολογημένες απαντήσεις - σχόλια των νέων πάνω στο δημοσίευμα.

Ο αριθμός των σχολίων που ακολούθησε και το people's panel, η ταχύτατη αναδημοσίευση του αρχικού άρθρου σε πολλά ευρωπαϊκά ΜΜΕ στη Γερμανία, στην Ισπανία και στην Ιταλία, τα άρθρα που δημοσιεύτηκαν στη συνέχεια ως απαντήσεις στον διεθνή Τύπο, (“Where is the protest? A reply to Graeber and Lapavitsas”, Guy Standing, Cheer up – a renewed left is coming) δείχνουν ότι η νεολαία και η στάση της μέσα στην κρίση, αλλά και ευρύτερα το θέμα της αντίστασης και της κινηματικότητας απεναντι στις πολιτικές που γέννησε η κρίση και στην επανάκαμψη του συντηρητισμού, αποτελούν από τα πιο φλέγοντα σύγχρονα θέματα που πρέπει να συζητήσουμε.

Το άρθρο θέτει αυτήν ακριβώς τη διάσταση παίρντας ως παραδειγματική περίπτωση την ελληνική νεολαία και την κινηματική έκφραση από το 2008 και μετά.

Ακολουθεί μέρος του άρθρου και κάποιες απόψεις από το people's panel.

Ολόκληρο το άρθρο: http://www.theguardian.com/commentisfree/2014/apr/01/europe-young-people-rioting-denied-education-jobs

''Τον Δεκέμβριο του 2008 μετά τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου η ελληνική νεολαία και κυρίως οι μαθητές πρωτοστάτησαν σε μία σειρά από διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες. Το 2009 έγινε ξεκάθαρο με τον εναγκαλιασμό της Ελλάδας από την Τρόικα ότι η χώρα εισέπραττε τις επιπτώσεις μίας πτώχευσης. Τα σκληρά μέτρα λιτότητας του 2010 -11 ακολούθησαν μαζικές διαδηλώσεις και απεργίες, διαμαρτυρίες και σχηματισμοί συλλογικοτήτων διαμαρτυρίας, όπως το κίνημα των πλατειών, με διακριτή τη συμμετοχή των νέων. Και ύστερα, τίποτα. Στην οικονομική και κοινωνική καταστροφή που ακολούθησε για την Ελλάδα το 2012-13 έγινε ορατή η απουσία των νέων από την κοινωνική και οικονομική ζωή. Απόντες από την πολιτική, τα κοινωνικά κινήματα, ακόμη και από τα κοινωνικά δίκτυα που δημιουργήθηκαν μέσα στην κρίση. Που είναι οι 17άρηδες εκείνοι πέντε χρόνια μετά?

Το ίδιο μοτίβο μπορεί να διακρίνει κανείς και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Τι απέγινε εκείνη η νεολαία της Πορτογαλίας που έβγαινε στους δρόμους με τεράστια πανό και συνθήματα παρότρυνσης για αντίσταση και διαμαρτυρία  προς τις γειτονικές χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, καθώς οι κοινωνικές δομές της χώρας της καταρρέουν? Που είναι η γαλλική νεολαία με τη μεγάλη παράδοση, την ώρα που η Γαλλία σύρεται σε κατάσταση παρατεταμένης στασιμότητας? Και η βρετανική νεολαία που είναι, ενώ η κυβέρνηση συνασπισμού εμμένει ανυποχώρητη στη λιτότητα?

Η προβληματική και δύσκολη πλέον πρόσβαση στην εκπαίδευση και η ανεργία που συνεχώς μεγαλώνει, φαίνεται να είναι οι συμπληγάδες της ευρωπαϊκής νεολαίας. Αβέβαιοι για το μέλλον, ανησυχοι για την εργασία και χωρίς καμία εμπιστοσύνη στα πολιτικά κόμματα, οι νέοι της Ευρώπης αποτραβιούνται. Σημαντικά τμήματα τους έχουν προσελκύσει τα άκρα του πολιτικού φάσματος, της ακροδεξιάς και του φασισμού. Η αριστερά, ένας παραδοσιακός χώρος για τις ριζοσπαστικές διεκδικήσεις των νέων, έχει χάσει στα μάτια τους τη γοητεία της.

Το 2011 το 15% των νέων ηλικίας 15 – 29 στην Ευρώπη καταγράφηκαν ως μη εκπαιδευόμενοι (πανεπιστημιακή ή τεχνική εκπαίδευση) και μη εργαζόμενοι. Σε Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία και Ισπανία το ποσοστό αυτό έφτασε το 20%, και το 2012 ανέβηκε ακόμη υψηλότερα στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου.

Τα στοιχεία σχετικά με την απασχόληση είναι ακόμη πιο σκληρά. Η ανεργία των νέων στην Ευρώπη αγγίζει σχεδόν το 25%, ένα ήδη τεράστιο νούμερο, ενώ στην Ελλάδα και στην Ισπανία έχει φτάσει σε κάποιες ηλικιακές ομάδες το 60%. Η κατάρρευση στην απασχόληση των νέων εδράζεται στην αδυναμία των οικονομιών της Ευρώπης να δημιουργήσουν έναν σημαντικό αριθμό θέσεων εργασίας. Για εκείνους κάτω των 25, σχεδόν δεν υπάρχουν θέσεις εργασίας στις χώρες του Νότου, ενώ μερικές μόνο αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας βρίσκονται στο Βορρά. Η μαζική ανεργία των νέων είναι πραγματικότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη και η κατάσταση δεν είναι διαφορετική ούτε και στη Γερμανία, την ισχυρή ευρωπαϊκή δύναμη.”

απόψεις από People's panel:

 http://www.theguardian.com/commentisfree/2014/apr/03/young-people-arent-rising-up-readers-respond