Τα σκάνδαλα της χούντας

πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Οι δικτάτορες, η διαφθορά και τα καρφώµατα

Προδηµοσίευση από το βιβλίο του Σταύρου Π. Ψυχάρη για την 21η Απριλίου που θα κυκλοφορήσει προσεχώς

Ενας στρατηγός που γίνεται Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας δεν είναι κάτι το σύνηθες. Είναι όµως ακόµη πιο παράξενο να σε υποδέχεται ο στρατηγός-πρόεδρος στην εξώθυρα της κατοικίας του και αµέσως να σε παραπέµπει στον τηλεφωνικό κατάλογο για να εξακριβώσεις την εντιµότητά του!

Ηταν την άνοιξη του 1975, δεν είχε συµπληρωθεί ούτε χρόνος από την κατάρρευση της απριλιανής χούντας, το καλοκαίρι του 1974, όταν οι υποχρεώσεις του πολιτικού ρεπορτάζ οδηγούσαν στο σπίτι του στρατηγού Φαίδωνος Γκιζίκη στη Φιλοθέη. Μια βροχή ερωτήσεων ζητούσε απαντήσεις.

Ο στρατηγός Γκιζίκης ήταν στρατιωτικός διοικητής Αθηνών όταν ο ταξίαρχος ∆. Ιωαννίδης ανέτρεψε (στις 25 Νοεµβρίου 1973, µία εβδοµάδα µετά το Πολυτεχνείο) τον δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλο. Ο ανατραπείς συνταγµατάρχης όσο και ο ανατρέψας αυτόν ταξίαρχος ανήκαν στην οµάδα των αξιωµατικών που οργάνωσαν και εξετέλεσαν το πραξικόπηµα της 21ης Απριλίου 1967. Ο Ιωαννίδης τυπικώς είχε παραµείνει εκτός εξουσίας και ήταν διευθυντής της περιβόητης ΕΣΑ (Ελληνική Στρατιωτική Αστυνοµία), είχε τη δική του οµάδα στις Ενοπλες ∆υνάµεις εν γνώσει του Γ. Παπαδόπουλου. Ο δικτάτωρ πίστευε ότι ο Ιωαννίδης ήταν πιστός φίλος του, ένα δικό του σιδερένιο χέρι στο στράτευµα. «Ο Μίµης είναι αρσακειάδα!» είχε πει ο Γ. Παπαδόπουλος σε άλλον αξιωµατικό που του µετέφερε φήµες ότι ο Ιωαννίδης σχεδίαζε την ανατροπή του. Η απόδειξη δεν άργησε. Ο Ιωαννίδης µε µια ολιγόωρη επιχείρηση άρπαξε την εξουσία από τον Παπαδόπουλο, τον οποίο και αποµόνωσε στη βίλα του Ωνάση στο Λαγονήσι, όπου διέµενε ως… ενοικιαστής ο Γ. Παπαδόπουλος. Ο τρόπος µε τον οποίο ανέτρεψε το καθεστώς Παπαδόπουλου ο ∆. Ιωαννίδης απέδειξε ότι την πραγµατική εξουσία την είχε αυτός. Ο εν συνεχεία αποκληθείς αόρατος δικτάτωρ είχε εξασφαλίσει την υποστήριξη όλων των αξιωµατικών που υπηρετούσαν σε κρίσιµες θέσεις. Μεταξύ αυτών ήταν και ο στρατηγός Γκιζίκης, στον οποίο ο Ιωαννίδης ανέθεσε την Προεδρία της ∆ηµοκρατίας αυθηµερόν στις 25 Νοεµβρίου 1973.

|||||||| Η (μο)Ντέλα του Ρουφογάλη

Σεµνότυφος κατά το φαίνεσθαι ο ταξίαρχος Ιωαννίδης ήταν στην πραγµατικότητα ένας εν αλαζονεία µονάζων άνθρωπος. ∆εν του άρεσε λ.χ. το γεγονός ότι ο συνταγµατάρχης Μιχαήλ Ρουφογάλης (τον οποίο ο Γ. Παπαδόπουλος είχε τοποθετήσει αρχηγό της ΚΥΠ) είχε νυµφευθεί µια «µοντέλα» και όπου µπορούσε του έκοβε τον δρόµο! ∆εν είναι βέβαιον αν ο Ρουφογάλης θα έµενε πιστός στον φίλο του Γ. Παπαδόπουλο αν τον καλούσε ο Ιωαννίδης να πάρει µέρος στην επιχείρηση. Το βέβαιον είναι ότι ο Ιωαννίδης το βράδυ του δικού του πραξικο πήµατος έδωσε εντολή σε µια οµάδα Εσατζήδων να περικυκλώσουν το σπίτι του Ρουφογάλη και να περιµένουν ώσπου ο αρχηγός της ΚΥΠ να αντιληφθεί ότι είχε κινηθεί ο Στρατός! «Να τον αφήσετε να δούµε τι ώρα θα ξυπνήσει» είπε ο Ιωαννίδης. Και ο Ρουφογάλης ξύπνησε κατά τις 10 το πρωί εκείνης της Κυριακής, όταν η επιχείρηση ανατροπής του Γ. Παπαδόπουλου είχε ολοκληρωθεί. Οι άνθρωποι του Ιωαννίδη έλαβαν εντολή να διαδώσουν το πάθηµα του Ρουφογάλη.

Ο Ιωαννίδης άρπαξε την εξουσία από τον Γ. Παπαδόπουλο εν µέσω φηµών για αυξανόµενα κρούσµατα διαφθοράς µε πρωταγωνιστές απριλιανούς αξιωµατικούς και συγγενείς τους. Τοποθετώντας τους ανθρώπους του σε θέσεις-κλειδιά φρόντιζε έκαστον να τον συνοδεύει η φήµη της εντιµότητος και των χρηστών ηθών. Ενας από τους χρηστοήθεις αξιωµατικούς ήταν και ο Φ. Γκιζίκης. Είχε τη φήµη σκληρού και µονοκόµµατου αξιωµατικού. Τη διέψευσε εν τη πράξει όσον καιρό έµεινε Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας – βοήθησε ανοιχτά την ουσιαστική παράδοση της εξουσίας στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υπό τον Κ. Καραµανλή. Γνωρίζοντας τις φήµες για σκάνδαλα των απριλιανών ο Φ. Γκιζίκης είχε εφαρµόσει το σύστηµα του τηλεφωνικού καταλόγου. Κάθε ξένο που δεχόταν στο σπίτι του στη Φιλοθέη τον πήγαινε πρώτα στον τηλεφωνικό κατάλογο και έλεγε:

– Αυτός είναι κατάλογος του ΟΤΕ του 1965. Στο γράµµα Γ θα βρείτε το όνοµα Γκιζίκης Φαίδων µε τη διεύθυνση αυτής της κατοικίας µου. Το σπίτι ήταν δικό µου πριν από την 21η Απριλίου 1967… Το σύστηµα αυτό του στρατηγού Γκιζίκη για την προστασία της εντιµότητάς του δείχνει πόσο είχε εξαπλωθεί η φηµολογία για σκάνδαλα στελεχών του δικτατορικού καθεστώτος και συγγενών τους.

|||||||| Το διαβόητο Μπαλόσημο

Αµέσως µετά την ανατροπή του Γ. Παπαδόπουλου µε διαταγή του Ιωαννίδη είχε ανοίξει ο φάκελος για το διαβόητο Μπαλόσηµο, τις µίζες δηλαδή που κατηγορείτο ότι εισέπραττε ο «επαναστάτης» αξιωµατικός Μιχαήλ Μπαλόπουλος – είναι ένα βιβλίο ολόκληρο η υπόθεση αυτή. Οι κατηγορίες έµπλεκαν στο σκάνδαλο και τον Χαράλαµπο Παπαδόπουλο, αδελφό του δικτάτορος ο οποίος, επειδή η κατηγορία αφορούσε σε κοµπίνες µε κρέατα Αργεντινής, έµεινε στην Ιστορία ως «ο φιλετοφάγος»… Ο ίδιος ο δικτάτωρ δεν είχε δώσει αφορµή ώστε να τον κατηγορήσουν για άµεση αρπαγή µε θύµα το ∆ηµόσιο. Με ενοίκιο έµενε σε µια µικρή σχετικώς βίλα στο Νέο Ψυχικό, ενοικιαστής εµφανιζόταν και στη θερινή διαµονή του, σε µια παραθαλάσσια βίλα στο Λαγονήσι, όπου και περιορίστηκε κατ’ οίκον όταν τον ανέτρεψε ο Ιωαννίδης. Υπάρχουν µαρτυρίες κατά τις οποίες ένας λοχαγός µε πολιτικά (της ΚΥΠ, όπως ελέγετο) πλήρωνε τακτικά τα ενοίκια. Βέβαια, όταν ο ιδιοκτήτης της βίλας Αριστοτέλης Ωνάσης είχε κάποιο πρόβληµα µε την Ολυµπιακή τηλεφωνούσε ένας δικηγόρος στον λοχαγό ότι ο κ. Ωνάσης θα χρειασθεί το σπίτι µετά έναν µήνα. Ο καθένας µπορεί να υποθέσει τι µεσολαβούσε ώσπου µετά λίγες ηµέρες να ξανατηλεφωνήσει ο δικηγόρος ότι ο κ. Ωνάσης τελικά δεν θα χρειαστεί το παραθαλάσσιο σπίτι… Ποικίλες φήµες κυκλοφορούσαν και για τον γραφικό ταξίαρχο Παττακό και µερικούς εξ αγχιστείας συγγενείς (γαµβρούς…) του. Αντιθέτως, δεν είχε κατηγορηθεί για σκάνδαλα ο συνταγµατάρχης Νικόλαος Μακαρέζος, ο φερόµενος ως τρίτος στην ιεραρχία της χούντας. Εν τούτοις, ο ίδιος φρόντιζε να εξηγεί την περιουσία του.

|||||||| Η πρόβλεψη του Μακαρέζου

Ο Μακαρέζος είχε αποµακρυνθεί από την εξουσία αµέσως µετά την «αποχώρηση» των στελεχών της χούντας µε την εµφάνιση επί σκηνής της «κυβερνήσεως Μαρκεζίνη». Ο Μακαρέζος είχε διαφωνήσει µε τον Γ. Παπαδόπουλο και είχε προτείνει να κληθεί ο Κ. Καραµανλής από το Παρίσι και να του παραδώσει η χούντα την εξουσία. Πριν από το Πολυτεχνείο ο Μακαρέζος είχε διακόψει τις σχέσεις του µε τον Γ. Παπαδόπουλο, ο οποίος είχε δώσει διαταγή να φρουρείται και να παρακολουθείται το σπίτι του Μακαρέζου στην οδό Κυρήνειας στον οικισµό Παπάγου. Ο Μακαρέζος συναντούσε εκεί δηµοσιογράφους τους οποίους όταν έφευγαν τους συνόδευε ως την εξώπορτα της αυλής και στρεφόµενος στους δύο-τρεις «φρουρούς» έλεγε θυµωµένος:

– Μη σηµειώνετε τους αριθµούς των αυτοκινήτων. Θα σας πω εγώ το όνοµα του επισκέπτη, να το δώσετε σ’ αυτόν!.. Εννοούσε βεβαίως τον Γ. Παπαδόπουλο, του οποίου προδιέγραψε το τέλος αµέσως µετά την εισβολή στο Πολυτεχνείο. «Το αίµα γλιστράει» έλεγε και προέβλεπε: «Θα τον ρίξει ο Στρατός», για να επιβεβαιωθεί η πρόβλεψή του µέσα σε µία εβδοµάδα… Κυριακή πρωί της 25ης Νοεµβρίου 1973, όταν οι Αθηναίοι πανηγύριζαν στους δρόµους την πτώση της χούντας (όπως νόµιζαν τις πρώτες ώρες πριν από τις ανακοινώσεις του Γενικού Επιτελείου Στρατού οι πολίτες) στο σπίτι του Μακαρέζου ήταν συγκεντρωµένα τα περισσότερα µέλη της απριλιανής χούντας. Και στα τηλεφωνήµατα των δηµοσιογράφων απαντούσαν «ο Ιωαννίδης το έκανε» και εξηγούσαν ότι «ο Μίµης είναι σκληρότερος»!

Το σπίτι του Μακαρέζου υπήρξε για πολλούς µήνες ένα είδος… γιάφκας των χουντικών που είχαν «διαγράψει» τον Γ. Παπαδόπουλο αλλά δεν συµφωνούσαν µε τον Ιωαννίδη. Και ο Μακαρέζος έλεγε τότε ότι « αυτό το σπίτι το έχω πάρει από τον συνεταιρισµό των αξιωµατικών» και «µετά την επανάσταση το µόνο που έχω καταφέρει είναι να χτίσω µερικά δωµάτια στον επάνω όροφο».

Ισως ο στρατηγός Γκιζίκης να ήταν… ακροατής του Νικ. Μακαρέζου! Η αλήθεια είναι ότι η βοή για σκάνδαλα οικονοµικά διαπερνούσε απ’ άκρου εις άκρον τη χώρα. Τόσο που ορισµένοι απριλιανοί ξεκινούσαν τις συζητήσεις τους µε δηµοσιογράφους µε τη φράση «εγώ πάντως δεν είµαι κλέφτης»!