Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) και συγκεκριμένα ο Τομέας Υδατικών Πόρων, Υδραυλικών και Θαλασσίων Εργων έχει καταγράψει τις περιοχές στην Αττική που είναι περισσότερο «επιρρεπείς» στις πλημμύρες λόγω του ανάγλυφου αλλά και των ανθρώπινων παρεμβάσεων και άρα επιβάλλεται να ληφθούν πρόσθετα μέτρα για την προστασία τους.
Μαραθώνας, Μενίδι, Μαρούσι, Χαλάνδρι, Σπάτα, Παιανία, Κορωπί, Ανάβυσσος, Καλύβια, Γλυφάδα, Βούλα, Πειραιάς, Αθήνα, Περιστέρι, Ανω Λιόσια, Ασπρόπυργος, Ελευσίνα, Μέγαρα κινδυνεύουν εφ' όσον σημειωθεί μεγάλη βροχόπτωση. Ωστόσο, στις περισσότερες από αυτές τις περιοχές δεν υπάρχει καν επαρκές δίκτυο παροχέτευσης ομβρίων, ενώ το πρόβλημα διογκώνεται, καθώς ρέματα και χείμαρροι έχουν «μπαζωθεί» και άρα δεν εμποδίζεται η φυσική πορεία του νερού.
Εξίσου σημαντικό παράγοντα αποτελεί και η κρατική αδιαφορία, καθώς τα αντιπλημμυρικά έργα είναι σχεδόν ανύπαρκτα, ενώ τα δίκτυα όμβριων υδάτων ανεπαρκή και πεπαλαιωμένα.Στον χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζεται το υδατικό διαμέρισμα της Αττικής με το πυκνό υδρογραφικό δίκτυό του και πάνω σε αυτό οι περιοχές υψηλού πλημμυρικού κινδύνου. Ανάμεσα σ'αυτές τις περιοχές περιοχές που κινδυνεύουν άμεσα και τα Μέγαρα .
Επιρρεπείς περιοχές σε πλημμύρες στο νομό Αττικής
(κλίση εδάφους μικρότερη από 3%)
Ειδικότερα στις αστικές περιοχές, που ενδιαφέρουν και περισσότερο από πλευράς προστασίας των κατοίκων, οι κύριοι παράγοντες που επιδεινώνουν την επικινδυνότητα και καταστροφικότητα των πλημμυρών είναι:
- Η ολοένα αυξανόμενη αστικοποίηση και η μείωση του πράσινου από πυρκαγιές και άλλες αιτίες, με άμεσο αποτέλεσμα τη σημαντική συντόμευση του χρόνου συρροής των νερών και την μεγάλη αύξηση του συντελεστή απορροής. Παραδείγματος χάρη, ο συντελεστής απορροής μπορεί να είναι από 25-35% σε μια εξωαστική περιοχή, αυξάνεται σε 90-95% σε μια αστική, δηλαδή το 90-95% της βροχής μετατρέπεται σε απορροή!
- Η εξαφάνιση πρακτικά του υδρογραφικού δικτύου μέσα στις πόλεις, όπου τα ρέματα έχουν καλυφθεί από δρόμους, πλατείες και σπίτια.
- Η ανεπάρκεια των ρεμάτων που έχουν απομείνει να αναλάβουν την αυξημένη απορροή και μάλιστα με μειωμένη συνήθως διατομή, αφού τα περισσότερα είναι μπαζωμένα ή έχουν δομηθεί παράνομα. Θα πρέπει να αναφερθεί εδώ ότι είναι ευχής έργο που υπερχειλίζουν οι δρόμοι, τα υπόγεια κλπ και τα νερά δεν καταλήγουν όλα στους φυσικούς τους αποδέκτες. Γιατί αν συνέβαινε αυτό τότε θα είχαμε μεγαλύτερες καταστροφές και θα θρηνούσαμε περισσότερα θύματα. Οι πλημμυρισμένοι δρόμοι κλπ που βλέπουμε κατά τη διάρκεια των πλημμυρών δρουν ανακουφιστικά στην περίπτωση αυτή.
- Η ανεπάρκεια των δικτύων ομβρίων που είναι παλαιά και μελετημένα για άλλες συνθήκες. Αυτό αφορά στο πρωτεύον δίκτυο, γιατί το δευτερεύον και ιδιαίτερα το τριτεύον δίκτυο είναι ανύπαρκτα σε πολλές περιοχές με αποτέλεσμα με την παραμικρή βροχή να πλημμυρίζουν οι δρόμοι και να δίνουν οι πόλεις μια εικόνα πλήρους αποδιοργάνωσης.
- Η ανεπαρκής συντήρηση των υπαρκτών δικτύων και ο ελλιπής καθαρισμός των φρεάτων, καθώς τα μπάζα και τα σκουπίδια που βρίσκονται στους δρόμους φράζουν τα φρεάτια.
- Οι μελέτες των αντιπλημμυρικών έργων που θα πρέπει να εκσυγχρονισθούν με βάση τις εξελίξεις της επιστήμης και όχι να βασίζονται σε πεπαλαιωμένες εμπειρικές μεθόδους (Rational Formula κλπ). Επιπλέον, το κάθε έργο θα πρέπει να σχεδιάζεται με βάση την ιδιαιτερότητά του.
- Ένα άλλο στοιχείο είναι η έλλειψη μετρήσεων (συστηματικών παρατηρήσεων) απορροής σε πολλές πλημμυροπαθείς περιοχές, ιδιαίτερα στις αστικές. Όσο καλά μοντέλα να χρησιμοποιήσει κανείς, αν δεν μπορεί να τα ρυθμίσει στη βάση πραγματικών μετρήσεων, μόνον υποθέσεις μπορεί να κάνει και επομένως εκτιμήσεις πλημμυρών που οδηγούν σε έργα μειωμένης αξιοπιστίας.
«Τα αποσπασματικά μέτρα αντιμετώπισης των καταστροφών που συνήθως λαμβάνονται εκ των υστέρων, έχουν δυσανάλογη με το κόστος τους συμβολή στην αντιμετώπιση του προβλήματος των πλημμυρών. Ο κρατικός μηχανισμός αναλώνεται σήμερα σε μέτρα θεραπείας των αποτελεσμάτων και όχι πρόληψης καταστροφών», συμπεραίνει η έρευνα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Πηγές: "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" & "ZOUGLA.GR"
Όλη η έρευνα της καθηγήτριας του Ε.Μ.Π. κας Μ.Α. ΜΙΜΙΚΟΥ
"ΤΟ ΠΛΗΜΜΥΡΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ" βρίσκεται στο:
http://www.itia.ntua.gr/nikos/floods/floods_f3.pdf
